Na ruim 2 jaar post covid kan ik het proces als volgt samenvatten. Fases zijn niet 100% gescheiden, er zit overlap. Sommige dingen herhalen zich. Sommige dingen groeien al voorzichtig, totdat ze in de volgende fase echt op de voorgrond komen.
Fase 1:
O jee, wat is dit nu! Ik heb allerlei klachten! Nu kan ik niet meer doen wat ik normaal doe! Moet ik echt dingen gaan afzeggen? Of gaat het weer over? Is het wel echt wat ik heb? Wordt het door anderen erkend? Angst
Fase 2:
Naarstig op zoek naar behandeling. Wat kan ik doen om de klachten te verminderen? Welke behandelingen zijn er? Wat moet ik doen om zo min mogelijk klachten te hebben? O jee, ik heb blijkbaar te veel gedaan! Frustratie, hoop en wanhoop
Fase 3:
Hetzelfde. Dit duurt namelijk best lang. De hele tijd bezig met of je “het goed doet”. Als je klachten hebt: wat heb ik fout gedaan? Wat moet ik blijkbaar vermijden? Als het goed gaat: YES het komt weer helemaal goed! En vervolgens te hard van stapel lopen. En mezelf dat weer verwijten. Frustratie, hoop en wanhoop
Fase 4:
Ik ben helemaal klaar met alle behandelingen. Blijkbaar is dit nu gewoon zo. Meer berusting, al kan dat ook best somber zijn. Ik heb mijn leven aangepast aan mijn huidige mogelijkheden. De kalmte was aan het groeien, het wordt steeds sterker. Rust, somberheid, tevredenheid, ook soms hoop en wanhoop.
Fase 5:
Ik maak me niet meer zo druk om de klachten. Ik zeg af waarvan ik denk dat het me stress geeft of belastend is. Als ik ergens wel zin in heb doe ik het, ook als ik weet dat ik daarvan klachten kan krijgen. Ik kan genieten van de rust die me gegund is. En bijna ongemerkt kan ik telkens een beetje meer zonder veel klachten te krijgen.
Fase 6:
Klachten zijn niet belangrijk meer, geen drama meer. Mijn draagkracht is groter, ik kan ook dingen doen met klachten. Ze zijn er nog wel, maar minder, ze overweldigen niet meer. Ik neem mezelf serieus in wat ik wel en niet wil doen (niet kan doen), maar ik neem mezelf niet meer zo serieus in dat ik klachten heb. Soms ben ik blij, soms heb ik nare gevoelens. So be it. En ik neem waar dat ik telkens weer een beetje meer kan zonder klachten.
Wat me in dit alles heeft geholpen is dit inzicht: klachten zijn niet belangrijk. “Werken aan herstel” is ook niet belangrijk. Het is wel belangrijk dat je je veilig kunt voelen, MET je klachten. De gevoelens die ze oproepen zijn dus belangrijk. Allerlei oude ellende rammelt mee als je klachten hebt. Wanhoop, frustratie van wat je wil, angst, controledrift, somberheid. Het maakt trouwens helemaal niet uit of het oude ellende is of niet. Het wil gewoon aandacht. Als je die geeft, kom je telkens weer tot rust en vertrouwen. En voel je je veilig, met je klachten. En als cadeautje: de kans dat je herstelt is dan wel het grootste, zo zonder de druk van je wil. Maar geen garantie.